Op woensdag 7 mei 2025 werd de 28-jarige Mobina Kondabi, moeder van twee kinderen en afkomstig uit het dorp Baghu in de provincie Golestan in het noordoosten van Iran, met een jachtgeweer neergeschoten door haar echtgenoot in het stadspark van Kordkuy. Ze raakte zwaargewond en overleed enkele uren later in het ziekenhuis. Het motief achter de moord werd omschreven als een kwestie van "eer".

Volgens bronnen heeft de ongeveer 30-jarige dader zijn vrouw met een jachtgeweer neergeschoten en is hij vervolgens gevlucht. Uiteindelijk werd hij gearresteerd.

Geweld tegen vrouwen binnen het gezin blijft een wijdverspreid probleem in Iran. Mensenrechtenorganisaties waarschuwen dat eergerelateerd geweld vaak onvoldoende wordt bestraft, zeker wanneer de dader een familielid is. Zolang 'eer' als excuus blijft gelden, blijven vrouwen in Iran kwetsbaar voor geweld binnen hun eigen huis.

In 2024 werd in Iran gemiddeld elke twee dagen een vrouw of meisje vermoord, uitsluitend omdat ze vrouw was. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde jaarverslag van StopFemicideIran (SFI), een initiatief van de Alliance for Rights of All Minorities (ARAM). Het rapport documenteert 172 gevallen van femicide – een stijging van 16% ten opzichte van 2023 – en telt in totaal 211 moorden op vrouwen, inclusief 31 door de staat uitgevoerde executies.

De jongste slachtoffer was een baby van twee maanden oud, de oudste een vrouw van 86 jaar. Meer dan de helft van de slachtoffers bleef anoniem, een gevolg van overheidscontrole en angst voor repercussies. Opvallend is dat meer dan een derde van de slachtoffers tussen de 15 en 35 jaar oud was.

Gruwelijke methodes en familiaal geweld

Het rapport toont een verontrustend patroon van extreem geweld. Vrouwen werden onder meer neergestoken, gewurgd of doodgeschoten. In sommige gevallen werd meer dan één methode gebruikt. Daders waren vaak echtgenoten of mannelijke familieleden, wat wijst op het structurele karakter van huiselijk en familiaal geweld in Iran.

De meeste femicides vonden plaats in provincies zoals Teheran, Koerdistan en Fars. In ten minste 14 gevallen waren kinderen zelf slachtoffer, en in veel andere gevallen waren zij getuige van de moord op hun moeder.

Staat en wet als medeplichtige

Het rapport besteedt bijzondere aandacht aan de rol van de Iraanse staat. In 2024 werden 31 vrouwen geëxecuteerd, vaak na beschuldigingen van het doden van hun gewelddadige echtgenoot. Bijkomend probleem zijn wetten zoals Artikel 630 van het Iraans Wetboek van Strafrecht, dat een echtgenoot toestaat om zijn vrouw te doden als hij haar "op heterdaad" betrapt op overspel – een wet die volgens SFI straffeloosheid institutionaliseert.

Oproep tot actie

StopFemicideIran werd in 2020 opgericht na de schokkende moord op de 14-jarige Romina Ashrafi, en hanteert een driesporenstrategie: documentatie, educatie en emancipatie. Het rapport benadrukt de noodzaak van:

• Juridische hervormingen en afschaffing van discriminerende wetten
• Betere bescherming voor vrouwen en meisjes
• Ondersteuning van grassroots-organisaties
• Internationale druk op Iran om vrouwenrechten serieus te nemen

“We moeten blijven samenwerken om de cyclus van geweld te doorbreken”, zegt oprichtster Marjan Keypour in het officiële persbericht. “Dit rapport benadrukt de urgentie van het aanpakken van femicide in Iran en biedt alarmerende gegevens voor voorvechters van vrouwenrechten en activisten tegen geweld tegen vrouwen en meisjes”.

Download het volledige rapport: StopFemicideIran Annual Report 2024 (PDF)

Op donderdag 17 april 2025 werd de 18-jarige Fatemeh Soltani in een wijk van Eslamshahr op brute wijze vermoord door haar vader. De man stak zijn dochter minstens veertien keer met een mes en onthoofdde haar daarna.

Rond 9:00 uur die ochtend ging de vader naar de nagelstudio waar Fatemeh werkte. Hij belde haar op en vroeg haar naar buiten te komen, waar hij haar vervolgens aanviel.

De 48-jarige man gaf zich na de moord aan bij de politie en bevindt zich momenteel in hechtenis. Hij noemde “familieconflicten” als motief voor de moord.

In Iran kunnen vaders die hun dochters doden vaak een lagere straf krijgen, of zelfs geen straf, als de familie hen vergeeft, dankzij artikel 301 van het Iraanse Wetboek van Strafrecht. Mensenrechtenorganisaties pleiten voor de afschaffing van dit artikel, zodat vaders die hun dochters uit naam van 'eer' of 'familieconflicten' doden, niet langer een passende straf kunnen ontlopen.